Овсянников Лев Васильевич
Овсянников Лев Васильевич (22 апрель 1919 йыл, Васильсурск — 23 май 2014 йыл, Новосибирск) — СССР һәм Рәсәй математигы һәм механигы, СССР Фәндәр академияһы академигы (1987; 1964 йылдан ағза-корреспонденты). Ленин премияһы һәм СССР Дәүләт премияһы лауреаты.
Биографияһы
үҙгәртергәЕр үлсәүсе һәм ауыл уҡытыусыһы ғаиләһендә тыуған. Ғаилә атаһының хеҙмәт итеү урындары буйлап күсеп йөрөй, Костромала йәшәйҙәр, 1927 йылдан Мәскәүҙә йәшәйҙәр, унда Лев мәктәпкә бара.
1935 йылда Лев 25-се өлгөлө мәктәпкә күсә, киләсәктә билдәле ғалим-математик А. Д. Мышкис класташы була[3].
1937 йылда урта мәктәпте тамамлай һәм Мәскәү университетына уҡырға инә. 1941 йылдың көҙөндә университеттың механика-математика факультетын тамамлай (тиҙләтелгән сығарылыш), Д. Е. Меньшовтың уҡыусыһы.
Көҙ көнө Мәскәү ситендә урынлашҡан һаҡ ҡоролмаларын төҙөүҙә ҡатнаша (норма көнөнә 8 кубометр ер эштәре). Артабан[4] — Ленинград Ҡыҙыл байраҡлы хәрби-һауа инженерҙар академияһына тыңлаусы сифатында юллана. 1945 йылда ЛКВВИА-ны отличие менән тамамлай, диплом эше «Высотный самолёт-истребитель». Шул уҡ йылда ул академияның адъюнкты була, ә 1948 йылда кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай.
1948 йылдан алып 1953 йылға тиклем Л. Овсянников Ленинград хәрби-һауа инженерҙар академияһында һәм Ленинград университетында уҡытыу эше алып бара. Л. Овсянниковтың 1940-сы йылдар аҙағында — 1950 йылдар башында башҡарған тәүге ғилми эштәре газ динамикаһына, тауыш яны ағымдары теорияһына ҡарай. Ул математик физика мәсьәләләрен анализлау — дифференциаль тигеҙләмәләрҙе төркөмләп анализлау өсөн иң мөһим фәнни әһәмиәткә эйә булған яңы ғилми йүнәлешкә башланғыс бирә. 1953—1956 йылдарҙа ул академик М. А. Лаврентьев етәкселегендәге ғилми-тикшеренеү коллективында эшләй. 1958 йылда Л. Овсянников илдең оборона һәләтен күтәреүгә булышлыҡ иткән приборҙар эшләү өлкәһендәге хеҙмәттәре өсөн Ленин премияһына лайыҡ була.
1959 йылда академик М. А. Лаврентьев саҡырыуы буйынса ул СССР Фәндәр академияһыныңның Новосибирскиҙа яңы ойошторолған Себер бүлексәһенә эшкә күсә һәм Рәсәй Фәндәр академияһының Себер бүлексәһендә Гидродинамика институтының 2022 йылдың 3 мартындағы тәүге хеҙмәткәрҙәренең береһе була. 1961 йылда Л. Овсянников физика-математика фәндәре докторы ғилми дәрәжәһенә дәғүә итеп диссертация яҡлай. 1966—1969 йылдарҙа Новосибирск дәүләт университетының механика-математика факультеты деканы була. Гидродинамика институтында өлкән ғилми хеҙмәткәрҙән алып директорға (1976—1986 йылдар), ҙур ғилми коллектив етәксеһенә тиклем хеҙмәт юлы үтә. 1964 йылда Л. Овсянников СССР Фәндәр академияһының ағза-корреспонденты, ә 1987 йылда мөхбир ағзаһы итеп һайлана.
Хәтер
үҙгәртергәНовосибирскиҙа Көньяҡ (Чербузинский) зыяратында ерләнгән.
Новосибирск дәүләт университетында аудитория Л. В. Овсянников хөрмәтенә атала.
Наградалар
үҙгәртергә- IV дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены (21 апрель 1998 йыл) — дәүләт алдындағы ҡаҙаныштары, күп йыллыҡ намыҫлы хеҙмәте һәм халыҡтар араһында дуҫлыҡты һәм хеҙмәттәшлекте нығытыуға ҙур өлөш индергәне өсөн[5]
- Октябрь Революцияһы ордены (1975)
- Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (1967, 1981)
- Ленин премияһы (1958)
- СССР Дәүләт премияһы (1987)
- Миҙалдар
Хеҙмәттәре
үҙгәртергә- Китаптары
- Групповые свойства дифференциальных уравнений. — Новосибирск, 1962;
- Аналитические группы. — Новосибирск, 1972;
- Групповой анализ дифференциальных уравнений. — М: Наука, 1978;
- Лекции по основам газовой динамики : Учеб. пособие для студентов механико-математических университетов. — Ижевск : Институт компьютерных исследований, 2003;
- Һайланма мәҡәләләре
- Особый вихрь // Журнал «Прикладная механика и техническая физика», 1995.
- О «простых» решениях уравнений динамики политропного газа. // Журнал «Прикладная механика и техническая физика», 1999.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Identifiants et Référentiels (фр.) — ABES, 2011.
- ↑ Овсянников Лев Васильевич // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Мышкис А. Д. Советские математики: Мои воспоминания. — М: ЛКИ, 2007. — 304 с.
- ↑ Память народа . Дата обращения: 29 июнь 2019. Архивировано 29 июнь 2019 года.
- ↑ Указ Президента РФ от 21 апреля 1998 г. № 412
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- Л. В. Овсянников (К 90-летию со дня рождения) // Прикладная математика и механика. 2009. Т. 73. Вып. 3.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Профиль Льва Васильевича Овсянникова РФА рәсми сайтында
- Крупный учёный, педагог и организатор. К 50-летию Л. В. Овсянникова 2013 йыл 18 июль архивланған. Архивная копия от 18 июля 2013 на Wayback Machine
- Овсянников Лев Васильевич Архивная копия от 2 февраля 2015 на Wayback Machine // Российская академия наук. Сибирское отделение: Персональный состав / Сост. Е. Г. Водичев и др. — Новосибирск: Наука, 2007. — С.196-197
- Лев Васильевич Овсянников (К 80-летию со дня рождения) Архивная копия от 6 марта 2016 на Wayback Machine
- Фоторяд на сайте Фотоархив СО РАН Архивная копия от 18 июля 2013 на Wayback Machine
- Биография Льва Васильевича Овсянникова 2015 йыл 2 апрель архивланған. Архивная копия от 2 апреля 2015 на Wayback Machine
- Биобиблиография Л. В. Овсянникова на сайте Отделения ГПНТБ СО РАН Архивная копия от 5 августа 2011 на Wayback Machine